ΟΙ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΝΟΥ & ΕΓΡΗΓΟΡΣΗΣ

ΑΥΠΝΙΑ

Η χρόνια αυπνία είναι ένα από τα συχνότερα και σοβαρότερα προβλήματα τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά. Εμφανίζεται κυρίως ως δυσκολία είτε στην έλευση είτε στη διατήρηση του ύπνου αλλά και ως πρώιμη αφύπνιση.

Επιδρά αρνητικά σε πολλούς και σημαντικούς τομείς της ζωής όπως η αποδοτικότητα, η συγκέντρωση, η διάθεση και γενικότερα η ποιότητα ζωής.

Η διάγνωση είναι κλινική (κάποια διαγνωστικά εργαλεία όπως η ακτιγραφία κάτω άκρων υποβοηθούν τη διάγνωση αλλά κυρίως την παρακολούθηση της θεραπείας). Μπορεί να εμφανίζεται σε παιδιά, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και σαν συνοδό νόσημα νευρολογικών, ψυχιατρικών ή και συστηματικών νοσημάτων ή και ως παρενέργεια φαρμακευτικής αγωγής.

​

Σχετίζεται με τον τρόπο ζωής του ατόμου, με περιβαλλοντικούς και κληρονομικούς παράγοντες όμως μπορεί να εμφανίζεται ως συνοδό σύμπτωμα άλλων διαταραχών ύπνου ή και κάποιου συστηματικού, νευρολογικού ή και ψυχιατρικού νοσήματος.

Η θεραπεία της αυπνίας περιλαμβάνει φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές προσεγγίσεις και είναι σημαντικό η διάγνωση και θεραπεία της να γίνεται από ιατρούς εξειδικευμένους στον ύπνο.

ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ

Το πιο γνωστό νόσημα στην κατηγορία αυτή είναι το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών κατά το οποίο οι ασθενείς παραπονιούνται για ήπια έως και πολύ έντονα και ενοχλητικά συμπτώματα με πόνο και αίσθημα δυσφορίας στα κάτω άκρα μετά από ακινησία, που εμφανίζονται κυρίως τις ώρες προ του βραδινού ύπνου, εμποδίζουν την έλευση του ύπνου και βελτιώνονται με τις κινήσεις των ποδιών (ή και την κίνηση γενικότερα). Εκτός της ποιότητας ύπνου το σύνδρομο συνδέεται με κόπωση υπνηλία, έλλειψη συγκέντρωσης και συναισθηματικές διαταραχές.

​

Η διάγνωση είναι κλινική (κάποια διαγνωστικά εργαλεία όπως η ακτιγραφία κάτω άκρων υποβοηθούν τη διάγνωση αλλά κυρίως την παρακολούθηση της θεραπείας). Μπορεί να εμφανίζεται σε παιδιά, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και σαν συνοδό νόσημα νευρολογικών, ψυχιατρικών ή και συστηματικών νοσημάτων ή και ως παρενέργεια φαρμακευτικής αγωγής.

​

Για το λόγο αυτό η διάγνωση και αντιμετώπισή του συνδρόμου γίνεται από ιατρικό προσωπικό με εμπειρία στις κινητικές διαταραχές στον ύπνο και η θεραπεία είναι συνδυασμός φαρμακευτικής (όπου απαιτείται) και συντηρητικής αγωγής.

​

Παρεμφερές σύνδρομο είναι οι περιοδικές κινήσεις στα πόδια κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η διάγνωσή του απαιτεί τη διενέργεια πολυυπνογραφικής μελέτης ύπνου στο ιατρείο ύπνου και είναι σημαντική γιατί μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές ύπνου του ίδιου του σθενούς αλλά συχνά και του συντρόφου του.

ΥΠΝΗΛΙΑ-ΥΠΕΡΥΠΝΙΕΣ-ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΥΠΕΡΥΠΝΙΕΣ

Στις υπερυπνίες το βασικό σύμπτωμα είναι οι αυξημένες ανάγκες για ύπνο κατά τη διάρκεια του 24ώρου. Αυτές μπορεί να είναι αποτέλεσμα ελλιπούς διάρκειας ύπνου, ελλιπούς προγραμματισμού του ύπνου αλλά και σοβαρών νευρολογικών νοσημάτων όπως οι «κεντρικού» τύπου υπερυπνίες.

​

Η γνωστότερη κεντρικού τύπου υπερυπνία είναι η ναρκοληψία.

​

Τα άτομα που πάσχουν από ναρκοληψία αναφέρουν συχνά τυπικά συμπτώματα:

- Υπερβολική ημερήσια υπνηλία και ανεξέλεγκτα, αιφνίδια επεισόδια ύπνου ακόμα και όταν βρίσκονται σε δραστηριότητες που απαιτούν πλήρη εγρήγορση.

- Καταπληξίες, επεισόδια με ξαφνική απώλεια του μυϊκού τόνου που οδηγεί σε αδυναμία και απώλεια του εκούσιου ελέγχου των μυών (χωρίς απώλεια συνείδησης). Συχνά τα επεισόδια αυτά εκλύονται ως αντίδραση σε έντονα συναισθήματα, όπως γέλιο/αστεία, έκπληξη, ή θυμό.

- Ψευδαισθήσεις (τυπικά σχετιζόμενες με τον ύπνο) και

- Υπνική παράλυση, η προσωρινή αδυναμία κίνησης ή ομιλίας κατά την αφύπνιση

...και άλλα σοβαρά συμπτώματα όπως διαταραχές ύπνου, διαταραχές όρεξης και μεταβολισμού, ψυχιατρικά συμπτώματα κα.

​

Σπανιότερη είναι η ιδιοπαθής υπερυπνία με βασικά συμπτώματα

- την υπερυπνία (>10 ώρες ύπνου/24ωρο)

- την αφύπνιση συχνά με αίσθημα σύγχυσης, και

- την επίμονη υπνηλία παρά τη αυξημένη διάρκεια και καλή ποιότητα ύπνου.

Τα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά κατά την παιδική ηλικία, όχι σπάνια όμως οι «κεντρικού» τύπου υπερυπνίες παραμένουν αδιάγνωστες.

​

Για τη διάγνωση και διαφοροδιάγνωση των υπερυπνιών και των παθήσεων κεντρικού τύπου υπερυπνίας απαιτεί πλήρως εξοπλισμένο ιατρείο ύπνου και νευρολόγο εξειδικευμένο στις διαταραχές ύπνου. 

​

Η θεραπεία μπορεί να είναι πολύπλοκη και περιλαμβάνει φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις, μακροχρόνια παρακολούθηση και βελτίωση της υγιεινής του ύπνου, αντιμετώπιση των πολύπλοκων συνοδών συμπτωμάτων και συχνά ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.